Sytuację opiekuńczo-wychowawczą małoletnich w sprawach rodzinnych konsultować będą opiniodawcze zespoły sądowych specjalistów. Piszemy co to oznacza w praktyce.

Z dniem 1 styczna 2016 roku weszła w życie ustawa o opiniodawczych zespołach sądowych specjalistów. Nowy akt prawny, powołany został do życia 5 sierpnia 2015 roku. Skąd potrzeba zmian?

Prace nad ustawą sprowokowane zostały przez środowisko specjalistów z zakresu prawa rodzinnego – prawników oraz psychologów, którzy podnosili, z jednej strony, brak podstawy prawnej dla opiniowania przez Rodzinne Ośrodki Diagnostyczno Konsultacyjne w sprawach rodzinnych, z drugiej strony, podważano w ogóle kompetencje RODK do opiniowania w sprawach rodzinnych. Podnoszono konieczność przejęcia roli opiniodawczej Ośrodków przez inne, wyspecjalizowane do tego jednostki. Podkreślić należy bowiem, że RODK zostało powołane ustawą, której zakres dotyczy spraw nieletnich, którzy dopuścili się czynów zabronionych prawem karnym lub wykazują przejawy demoralizacji – czyli ustawą z zakresu prawa karnego, a nie ustawą ściśle z zakresu prawa rodzinnego.

Zgodnie z nową ustawą, dotychczasowe RODK zostaną przekształcone w opiniodawcze zespoły sądowych specjalistów. Ponadto dodano przepis art. 290¹ do ustawy Kodeks postępowania cywilnego, w myśl którego: „W sprawach rodzinnych i opiekuńczych sąd może zażądać opinii opiniodawczego zespołu sądowych specjalistów”. Działania ustawodawcy spowodowały usankcjonowanie prawne działania RODK, poprzez przekształcenie ich w ośrodki, które posiadają podstawę prawną funkcjonowania i opiniowania w sprawach rodzinnych i opiekuńczych.

Choć nowy akt prawny jest czymś niezwykle istotnym dla osób, które specjalizują się w prawie rodzinnym oraz dla tych, które są w trakcie prowadzenia postępowań, to jednak nie oznacza to, że postępowania będą musiały się rozpocząć na nowo. Nowelizacja nie daje także podstaw do wznowienia postępowań zakończonych. Okoliczność przekształcenia RODK w opiniodawcze zespoły sądowych specjalistów nie oznacza konieczności ponownego wydania opinii przez nową instytucję.

Komentarz przygotowała: Dominika Kolosek, Aplikant Adwokacki współpracująca z Robert Ofiara Kancelaria Adwokacka www.robertofiara.pl